Taalniveau B1 – Vet Simpel

5 redenen voor begrijpelijke taal in overheidscommunicatie

admin — Tue, 29 Jun 2021 10:32:58 +0000

Werk je bij de overheid en schrijf je teksten voor inwoners? Schrijf bij deze overheidscommunicatie dan altijd in begrijpelijke taal.

De overheid moet duidelijk communiceren. Dat is niet alleen iets wat ik vind, het is ook een doel van de overheid zelf. Kortgeleden trok de regering zelfs 3 miljoen euro uit voor begrijpelijke en duidelijke overheidscommunicatie. En dat is maar goed ook, want er viel een hoop te verbeteren.

Als ergens een paar miljoen voor uit wordt getrokken, is het geen klein probleem. Daarom kan ik niet vaak genoeg roepen dat brieven, nieuwsberichten en andere overheidsteksten helder en eenvoudig moeten zijn. En dat om de volgende redenen.

1. Rijksoverheid raadt het aan (en doet het zelf ook)

Kies voor eenvoudige woorden die aansluiten bij de beleving van de doelgroep, zegt Rijksoverheid. Vooral als het gaat om webteksten is de landelijke overheid fan van taalniveau B1. De redactie van Rijksoverheid.nl gebruikt dit eenvoudige taalniveau zelf ook. (Lees hier trouwens wat taalniveau B1 is.)

2. Je maakt de afstand tussen overheid en inwoners kleiner

Als je in overheidscommunicatie geen begrijpelijke taal gebruikt, dan is er geen verbinding. Het blijft dan altijd wij-zij, de inwoners TEGEN de overheid, met een enorme afstand ertussen. Hoe onbegrijpelijker de taal, hoe groter de afstand. En dan voelen mensen zich allesbehalve betrokken.

Tip

Stap af en toe uit je taalbubbel. Je gaat er misschien vanuit dat jouw kennis algemene kennis is. Maar dat is vaak niet zo! Bedenk daarom eens hoe je iets zou uitleggen aan zomaar iemand op straat. Breng overheidszaken daarmee naar de 'gewone man'.

3. Je houdt rekening met iedereen

Laten we er wat mooie woorden tegenaan gooien: inclusie en toegankelijkheid. Mode-termen misschien, maar wel heel belangrijk. Vrij vertaald betekenen ze: iedereen hoort erbij en iedereen moet mee kunnen doen. Ook mensen met een beperking.
Niet zo gek dat er een verkiezing is voor de meest toegankelijke gemeente. Daarbij gaat het ook over duidelijke gemeentewebsites en brieven in begrijpelijke taal. Wist je dat er in Nederland 2,5 miljoen mensen laaggeletterd zijn? Zij hebben moeite met schrijven of lezen. Of allebei. Hou dus rekening met deze mensen.

Lees ook: Begrijpelijk schrijven | 10 gouden tips voor beginners

4. Je schrijft voor een breed publiek

Als jij werkt in de overheidscommunicatie, heb je het breedste publiek dat er is. In een breed publiek zitten allerlei soorten mensen. Begrijpelijke taal is dan noodzakelijk; met eenvoudige teksten weet je zeker dat iedereen je tekst begrijpt. Daarom is het zo goed dat Rijksoverheid bijvoorbeeld de corona-informatie in begrijpelijke taal heeft geschreven. Die informatie is belangrijk voor heel Nederland. Dus dat kan maar beter duidelijk en eenvoudig zijn.

5. Duidelijke overheidscommunicatie scheelt tijd, geld en gedoe

Stel: je schrijft een brief naar iemand die WMO-zorg heeft aangevraagd. In de brief leg je uitgebreid uit dat deze persoon recht heeft op deze zorg. En wat er nu allemaal gaat gebeuren. Maar de brief is ingewikkeld, staat vol vaktermen en is vaag. De lezer heeft een licht verstandelijke beperking en zelfs zijn vertegenwoordiger begrijpt de brief niet echt. Ze hebben allerlei vragen. Dus nemen ze weer contact op met de gemeente. Dat kost de gemeente tijd, en dus geld. En voor de lezer is het ook vervelend. Lang verhaal kort: met een begrijpelijke brief voorkom je gedoe.

Wil jij verbinding maken met je publiek via begrijpelijke taal?

Toegankelijke teksten maken het verschil voor jouw brede publiek. Met mijn 1-op-1-coaching Vet Begrijpelijk Schrijven zorg ik ervoor dat jij verbinding krijgt met je lezers (inwoners, klanten, enzovoort) via begrijpelijke taal. Daardoor bereik je eindelijk het doel van je teksten.

B1 schrijven, hoe belangrijk is dat?

admin — Tue, 09 Mar 2021 13:27:04 +0000

Taalniveau B1 draait om eenvoudige taal. Als je op dit niveau schrijft, weet je zeker dat je tekst begrijpelijk is. Maar… hoe belangrijk is B1 schrijven eigenlijk? Moet je tekst per se taalniveau B1 hebben?

Grote kans dat jij als tekstschrijver wordt doodgegooid met taalniveau B1. Niet zo gek, want begrijpelijke taal wordt steeds belangrijker. Steeds meer bedrijven, maar ook overheidsorganisaties schrijven in eenvoudige taal. B1-schrijven past niet bij iedere organisatie, maar wel bij véél organisaties.

Wat is taalniveau B1?

Maar wat is taalniveau B1 precies? Er zijn zes verschillende taalniveaus. Hoe hoger het taalniveau van een tekst, hoe moeilijker het te lezen is. B1 is het niveau dat het overgrote deel van de Nederlanders begrijpt. Zit je tekst op dit niveau? Goed bezig; de meeste mensen begrijpen wat je vertelt. Ook de mensen die geen opleiding hebben gehad. Zelfs hoogopgeleide mensen vinden een eenvoudige lekkerder lezen. Taalniveau B1 draait dus om eenvoudig Nederlands en begrijpelijke taal.

Door op taalniveau B1 te schrijven weet je zeker dat de lezer je tekst begrijpt. En dat is belangrijk, als je een boodschap wil overbrengen. Of als de lezer iets moet doen, zoals ergens op klikken, zijn gedrag veranderen of zich ergens voor aanmelden. Met taalniveau B1 draai je niet om de boodschap heen, maar schrijf je juist helder, toegankelijk en vlot. Tot slot scheelt helder schrijven je ook nog eens tijd en geld.

Lees ook: Begrijpelijk schrijven | 10 gouden tips voor beginners

B1 schrijven: moet dat per se?

B1 schrijven is vooral handig als je een breed publiek hebt. Bijvoorbeeld als je bij de overheid werkt en teksten voor inwoners schrijft. In zo’n breed publiek zitten allerlei soorten mensen. Door je tekst eenvoudig te houden, weet je zeker dat iedereen de tekst begrijpt. Als jij een specifiek publiek hebt met hoogopgeleide mensen met veel achtergrondkennis, is het een ander verhaal. Denk aan een vakblad voor artsen. Deze mensen begrijpen een hoger taalniveau. Je hoeft je niet zo bezig te houden met de begrijpelijkheid van de tekst.

Maarrr: ik zou taalniveau B1 altijd als richtlijn houden. Voor wie je ook schrijft. Want een eenvoudige tekst leest lekkerder dan een moeilijke tekst, wie je publiek ook is.

Is B1 schrijven hetzelfde als begrijpelijk schrijven?

Nee. Taalniveau B1 en begrijpelijke taal lijken op elkaar. Volgens Rijksoverheid heeft een B1-tekst deze kenmerken:

duidelijke titel en tussenkoppen;
actieve schrijfstijl met voorbeelden;
eenvoudige woorden;
korte en duidelijke zinnen (daar helpt mijn MAND-principe goed bij).

Ik voeg daar graag nog een aantal punten aan toe. Als je deze ook toevoegt aan je tekst, is je tekst helemaal helder. In deze blog staan ze allemaal op een rij.

Een B1-tekst is altijd een begrijpelijke tekst. Maar een begrijpelijke tekst zit niet áltijd op taalniveau B1. Een B2-tekst kan alsnog begrijpelijk zijn, ook al is ‘ie wat moeilijker. Met ietsje moeilijkere woorden en ietsje langere zinnen. Maar hoe hoger het taalniveau, hoe minder begrijpelijk de tekst wordt.

B1 schrijven kinderachtig?

Sommige mensen zijn bang dat als ze op taalniveau B1 gaan schrijven, hun teksten kinderachtig worden. Ik snap die angst. Je wil niet dat je teksten zo uit een voorleesboek kunnen komen. Maar geen paniek: je kunt voorkomen dat je in Jip-en-Janneke-taal schrijft. Wel op taalniveau B1, maar niet kinderachtig dus.

Wil jij verbinding maken met je publiek via begrijpelijke taal?

Toegankelijke teksten maken het verschil voor jouw organisatie. Met mijn 1-op-1-coaching Vet Begrijpelijk Schrijven zorg ik ervoor dat jij verbinding krijgt met je publiek via begrijpelijke taal. Daardoor bereik je eindelijk het doel van je teksten.

Begrijpelijke taal: hoe werkt dat?

admin — Mon, 08 Mar 2021 14:58:21 +0000

Wil je dat mensen jouw tekst meteen begrijpen? Met begrijpelijke taal bereik je dat. Klinkt logisch, maar hoe ziet deze taal eruit?

Ik hoor vaak van communicatiemensen, tekstschrijvers en ambtenaren dat begrijpelijk schrijven lastig is. Juist omdat je zelf zoveel van het onderwerp af weet. En omdat een tekst er ook professioneel uit moet zien. Het voelt gek om er dan iets heel eenvoudigs van te maken. Je wil natuurlijk niet dat hierdoor de belangrijkste boodschap van het verhaal mist. Of dat je tekst Jip-en-Janneke-achtig wordt. Maar het mooie is: dat hoeft ook helemaal niet! Schrijven in begrijpelijke taal past bij (bijna) iedere organisatie.

Waarom schrijven in begrijpelijke taal?

Een ingewikkelde tekst vol vakjargon, lange zinnen en een onduidelijke structuur is niet prettig om te lezen. Heldere en begrijpelijke taal is daarom voor iedere organisatie belangrijk. Als je een breed publiek hebt, is het zelfs noodzakelijk. In een breed publiek zitten allerlei (soorten) mensen. Als je schrijft voor de overheid heb je bijvoorbeeld zo’n breed publiek. Je houdt je tekst dan eenvoudig, zodat je zeker weet dat iedereen je tekst begrijpt.

Met begrijpelijke taal begrijpen mensen direct wat je wil vertellen. Of wat ze moeten doen.

Lees ook: Begrijpelijk schrijven | 10 gouden tips voor beginners

Zo schrijf je in begrijpelijke taal

Je komt hier natuurlijk voor concrete tips, dus hieronder de dingen waar je aan moet denken bij begrijpelijk schrijven:

Schrijf in ‘gewone’ taal. En meer in spreektaal
Gebruik het liefst taalniveau B1. Dat is het taalniveau dat de meeste Nederlanders begrijpen
Schrijf doelgroepgericht. Bedenk dus voor wie je schrijft en wat je publiek/doelgroep al weet
Zorg voor structuur in je tekst, zodat de lezer niet verdwaalt (bijvoorbeeld met tussenkopjes)
Hou de vaart erin met het MAND-principe
Gebruik zo min mogelijk vaktaal
Gebruik zo min mogelijk Engels
Voorkom dat je in Jip-en-Janneke-taal schrijft
Val niet in de valkuilen van begrijpelijke taal

Begrijpelijke taal: altijd op taalniveau B1?

Taalniveau B1 staat voor eenvoudige taal. Zit je tekst op dit niveau? Klasse; zo goed als iedereen begrijpt wat je wil vertellen. Ook de mensen die geen opleiding hebben gehad. In een B1-tekst vind je geen ingewikkeld gedoe en moeilijke woorden en ouderwetse woorden. Maar juist duidelijke, begrijpelijke taal.

Taalniveau B1 en begrijpelijke taal lijken op elkaar. Een B1-tekst is altijd een begrijpelijke tekst. Maar een begrijpelijke tekst zit niet áltijd op taalniveau B1. Een B2-tekst kan alsnog begrijpelijk zijn, ook al is ‘ie wat moeilijker.

Maar ik raad wel aan om taalniveau B1 als richtlijn te gebruiken. Zelfs voor hoogopgeleide mensen, die B2 ook begrijpen, is een B1-tekst nou eenmaal lekkerder leesbaar. Lees hoe belangrijk taalniveau B1 is.

Wil jij verbinding maken met je publiek via begrijpelijke taal?

Tips: begrijpelijke teksten die niet saai of kinderachtig zijn

admin — Sat, 18 Jul 2020 08:17:11 +0000

Met begrijpelijke teksten bereik je een groot publiek. Iedereen snapt wat je wil vertellen en dat is precies de bedoeling. Maar zo’n eenvoudige tekst moet natuurlijk niet saai worden. Of kinderachtig. Met deze tips schrijf je een begrijpelijke én boeiende tekst.

Als je je richt op een breed publiek, is het verstandig om begrijpelijke teksten te schrijven. Bijvoorbeeld op taalniveau B1, het taalniveau dat de meeste Nederlanders begrijpen. Zo weet je zeker dat je boodschap overkomt. En dat je tekst lekker leesbaar is. Zelfs als je je niet richt op een breed publiek, maar bijvoorbeeld op een bepaald deel van de zakelijke markt, raad ik je aan om begrijpelijk te schrijven. Maareh, hoe zien begrijpelijke teksten er eigenlijk uit?

Begrijpelijke teksten in het kort

Als je een begrijpelijke tekst schrijft, doe je onder andere deze dingen:

De kenmerken van taalniveau B1 in je achterhoofd houden
Geen onnodig Engels gebruiken
Duidelijk en actief schrijven
Structuur geven aan je tekst
En natuurlijk het MAND-principe gebruiken, want teksten kunnen áltijd korter.

Maar… voordat je met begrijpelijk schrijven aan de slag gaat, wil je waarschijnlijk antwoord op de vraag: wordt zo’n tekst dan niet heel saai? Je slaat het zo plat dat er bijna niets meer overblijft. Alleen de basis. En dat terwijl jij gewoon een mooi verhaal wil. Met een beetje sfeer. Mooie woorden, mooie zinnen. Kan dat nog wel, met begrijpelijk schrijven? Het antwoord: ja. Maar alleen met deze 4 tips.

1. Blijf jouw unieke schrijfstijl gebruiken

Dat je je aanpast aan je lezers betekent niet dat je jouw eigen schrijfstijl helemaal moet laten gaan. Maak je veel grapjes? Gewoon blijven doen. Gebruik je veel vergelijkingen, dromerige zinnen of hou je de lezer een spiegel voor? Ook dat kun je blijven doen. Maar bedenk wel: is het meteen duidelijk wat ik bedoel? Is dit grapje of deze vergelijking algemeen bekend?

Lees ook: Begrijpelijk schrijven | 10 gouden tips voor beginners

2. Sla niet door met schrappen

Een paar kenmerken van begrijpelijke teksten zijn: vooral korte zinnen, actieve zinnen en niet te veel bijwoorden. Door het MAND-principe te gebruiken streep je overbodige woorden en zinnen weg, zodat het belangrijkste stuk van de tekst overeind blijft. Maar hier moet je niet in doorslaan. Dan is het net alsof een robot de tekst voorleest.

3. Noem moeilijke woorden soms wél

Omdat bij begrijpelijk schrijven moeilijke woorden verboden zijn, moet je vaak op zoek naar synoniemen. Maar soms wordt dat een gekunstel. Soms is het belangrijk om een bepaald woord te noemen – gewoon omdat het hét onderwerp van de tekst is, of omdat ‘ie nog vaak voorbij zal komen, of omdat je gewoon graag wil dat het publiek de term kent. In dat geval kun je het woord gewoon noemen. Maar zorg wel dat je ‘m goed uitlegt.

4. Schrijf op een volwassen toon

Dat je lezers graag eenvoudige teksten lezen, betekent niet dat ze dom zijn. Of dat de teksten kinderachtig moeten zijn. Blijf altijd een volwassen toon houden. Een volwassene heeft een totaal andere belevingswereld dan een kind, dus zorg ervoor dat de inhoud hierop aansluit.

Nog een valkuil van begrijpelijke en heldere taal is dat je tekst bot klinkt. Je kunt ook té duidelijk schrijven. Gelukkig kun je duidelijk schrijven zonder bot te klinken.

Wil jij verbinding maken met je publiek via begrijpelijke taal?

Toegankelijke teksten maken het verschil voor jouw organisatie. Met mijn training Begrijpelijk Schrijven zorg ik ervoor dat jij en je collega’s verbinding krijgen met jullie doelgroep, simpelweg via begrijpelijke taal. Daardoor bereik je eindelijk het doel van je teksten.

Helder schrijven: zo gebruik je het MAND-principe

admin — Fri, 03 Jul 2020 13:20:38 +0000

Helder schrijven levert lekker leesbare teksten op. Met korte en krachtige zinnen. Hoe je dit voor elkaar krijgt? Met het MAND-principe natuurlijk! Want het kan áltijd korter.

Huh, helder schrijven volgens wélk principe? Voordat je je hersens laat kraken over de letters in het woord MAND, of veel te lang gaat lopen Googlen naar de betekenis: bekijk het legendarische filmpje hieronder (als je je cookies niet hebt ingesteld, kun je het filmpje niet zien. Klik dan hier).

PS. Geen zin om deze blog te lezen? Ik maakte ook een podcastaflevering over het MAND-principe.

Schitterend, toch? Een beetje zielig voor deze meneer, maar toch. Het filmpje is goud waard. Alleen al omdat Wij Tekstschrijvers er een hoop van kunnen leren. Let maar op.

Wat is het MAND-principe?

Het MAND-principe is niets meer dan de gedachte: het kan altijd korter. Zodat je écht tot de kern komt. Het principe is net zoiets als de tekstschrijversmotto’s Schrijven is schrappen en Kill your darlings. Zoals Maxim Hartman en de MAND-meneer ontdekten, kan een zin áltijd korter. Tekst bestaat namelijk uit een hoop bijwoorden. Die maken de tekst wollig. En dat is precies niet de bedoeling bij helder schrijven. Of als je op taalniveau B1 schrijft. (Ik heb trouwens zelf bedacht dat het MAND-principe een ding is. Kan ik hier rijk mee worden?)

En… waarom zou je dit doen?

Kort en krachtig schrijven is handig – wat zeg ik, nodig – als je schrijft voor een breed publiek. Dus ben jij communicatieprofessional, ambtenaar, tekstschrijver of iemand anders die schrijft voor een publiek met allerlei (soorten) mensen erin? Dan zou ik het MAND-principe zeker gebruiken. Korte en krachtige teksten zijn namelijk lekker eenvoudig. Dat maakt ze begrijpelijk voor een breed publiek.

Hoe gebruik je het MAND-principe bij helder schrijven?

Nu de praktische kant. Hoe zorg je ervoor dat je zinnen tot de kern komen? Kijk bijvoorbeeld of je dit weg kunt laten:

Bijwoorden van graad, zoals heel, hartstikke, extreem
Passieve woorden: zijn en worden, en andere woorden die je zin vaak langdradig maken, zoals zullen en kunnen
Tangconstructies: van die zinnen met veel komma’s, waar je van op adem moet komen
Wollige voorzetsel(combinaties): zoals omtrent, door middel van, ten aanzien van
Meer punten plaatsen zodat je kortere zinnen krijgt.

… en dit zijn nog maar een paar van de manieren om je tekst in te korten. En om heerlijk helder te schrijven.

Verlies je zo niet de ziel van je tekst?

Als je doorslaat wel. Kort en krachtig schrijven heeft z’n valkuilen. Gebruik het MAND-principe daarom áltijd met mate. Helemaal teruggaan naar de ‘MAND’ van de tekst is vaak niet nodig. Veel woorden zorgen namelijk voor een soort sfeer. Haal je ze weg, dan krijg je een saaie tekst. Dan is het net of een robot ‘m voorleest. Er valt ook nuance weg en je kunt klantonvriendelijk klinken. Lees hier hoe je duidelijk, maar niet bot klinkt.

Lees ook: Begrijpelijk schrijven | 10 gouden tips voor beginners

Wil jij ook helder schrijven?

Taalniveaus A1 t/m C2 en wat ze betekenen (+ voorbeelden)

admin — Sun, 14 Jun 2020 10:37:38 +0000

Met een taalniveau kun je een tekst meten. Zo kom je erachter hoe moeilijk een tekst is. Ook kun er groepen lezers mee indelen. Ik leg het uit en geef je voorbeelden.

Als je dacht dat taalniveaus alleen iets zijn voor op de basisschool, heb je het mis. Niet alleen kinderen, maar ook volwassenen kun je indelen in groepjes, als het gaat om het niveau waarop ze spreken en lezen. Als tekstschrijver is het handig om te weten wie je tekst leest. En welk taalniveau daar het beste bij past.

Taalniveaus: waarom bestaan ze?

De indeling met de taalniveaus is bedacht door de Raad van Europa in 2001. Ze kwamen toen met het Europees referentiekader: een richtlijn om te bepalen wat het taalniveau van iemand is. Je kunt dus zeggen: “Jan heeft taalniveau B1.” Maar een taalniveau zegt ook iets over een tekst. Dan zeg je: “Deze tekst heeft taalniveau B1.” Dan geef je dus aan hoe makkelijk (of hoe moeilijk) een tekst is.

Hoe hoger het taalniveau, hoe moeilijker de tekst. Als communicatieprofessional is het handig om te weten wat taalniveaus zijn. Zodat je er bijvoorbeeld met je leidinggevende en collega’s over kunt praten. Stel dat jullie een breed publiek hebben, dan is de kans groot dat jullie besluiten te schrijven op het eenvoudige taalniveau B1. Het is een handige richtlijn; iedereen in de organisatie weet dan om wat voor soort teksten het gaat. Andersom kun je ook teksten toetsen en het niveau aanpassen als het te moeilijk of te makkelijk is.

Hoe zien de Nederlandse taalniveaus eruit?

Nederlandse taalgebruikers zijn in te delen in zes taalniveaus. Het makkelijkste niveau is A1, de moeilijkste is C2. Dat staat in het Gemeenschappelijk Europees Referentiekader (ERK) van de Raad van Europa. Hieronder lees je welke taalgebruiker bij welk taalniveau hoort. En ik geef voorbeeldzinnen.

Taalniveau A1

Iemand die (alleen) taalniveau A1 begrijpt en spreekt, is een beginnend taalgebruiker. Hij begrijpt eenvoudige woorden en namen en heel korte zinnen.

Dit is mijn huis. Ik woon hier. Kom je mee?

Taalniveau A2

Taalniveau A2 is ook heel eenvoudig. Maar de zinnen zijn al iets langer. Iemand met dit niveau begrijpt de boodschap van korte, eenvoudige teksten. Die teksten moeten duidelijk zijn en gaan over de eigen omgeving. Als je schrijft voor laaggeletterden, is dit niveau geschikt.

Ik ga naar huis om te koken. Het liefst eet ik zuurkool.

Taalniveau B1

Daar zul je ‘m hebben: taalniveau B1, het niveau dat de meeste Nederlanders begrijpen. B1 draait om eenvoudige en duidelijke taal. Mensen met dit taalniveau begrijpen de meeste teksten die over veelvoorkomende onderwerpen gaan. Het lijkt een beetje op spreektaal. Een van de kenmerken van taalniveau B1 en de onderliggende niveaus, is een duidelijke tekststructuur.

Wilt u een nieuw paspoort aanvragen? Maak dan een afspraak met ons. Dat kan via de telefoon, maar ook via onze website. Neem naar de afspraak altijd uw oude paspoort mee, ook al is dat verlopen.

Taalniveau B2

Iemand die taalniveau B2 begrijpt, snapt ingewikkeldere teksten. Al helemaal als het gaat over een (wat moeilijker) onderwerp dat hij in zijn eigen beroep of interessegebied tegenkomt.

Wanneer u een omgevingsvergunning heeft aangevraagd, moet er binnen de gemeente sprake zijn van consensus over uw aanvraag. Vervolgens krijgt u de uitslag. Dit kan een positief of negatief besluit zijn.

Taalniveau C1

Heeft iemand taalniveau C1, dan begrijpt hij moeilijke, lange teksten, ook als die abstract (vaag) zijn. Hij begrijpt vaktaal, uitdrukkingen, ouderwetse woorden en moeilijke woorden. En hij kan taal zelf goed inzetten om iets uit te leggen.

Aan de andere kant wordt er door de wetgever bij de inrichting en vormgeving van de medezeggenschap binnen de instelling veel ruimte gegeven voor maatwerk. Evenals voor vernieuwende manieren om medezeggenschap vorm te geven.

Taalniveau C2

Dit is de moeilijkste van alle taalniveaus. Iemand die C2 begrijpt, begrijpt eigenlijk alles wat in het Nederlands wordt gezegd of geschreven.

Het identificeren van de persoonlijke risicofactoren die voorspellers zijn van een open leefklimaat, kan aanknopingspunten bieden voor toekomstige alternatieve interventies gericht op het verbeteren van het leefklimaat.

Een veelvoorkomend taalniveau: B1

Een taalniveau dat veel mensen hebben, is dus taalniveau B1. Omdat het grootste deel van de Nederlanders dit niveau begrijpt, weet je als tekstschrijver zeker dat veel mensen jouw B1-tekst snappen. Als je een breed publiek hebt, raad ik je aan op B1 te schrijven. Bijvoorbeeld als je werkt bij de overheid en teksten voor inwoners schrijft. Maar eigenlijk raad ik de meeste organisaties aan om te schrijven op taalniveau B1 of in begrijpelijke taal.

Toch schrijven nog veel organisaties op niveau C1. Er zit dus een groot verschil tussen het niveau van de gemiddelde Nederlander, en het niveau van de gemiddelde tekst.

Welke van de taalniveaus kiezen?

Hoe weet je nou welk taalniveau bij jouw organisatie past? Goed doelgroeponderzoek doen helpt. Gebruik ook handige hulpmiddelen zoals die van Accessibility.nl om het niveau van je teksten te testen. Komt er bijvoorbeeld uit dat je teksten niveau C1 hebben? Bedenk dan of dat past bij jouw doelgroep. Maak ook een schrijfwijzer voor je organisatie, met afspraken over het taalniveau dat jullie gebruiken.

Maar als ik me er even mee mag bemoeien: ik raad aan om zoveel mogelijk taalniveau B1 te gebruiken. Een eenvoudige tekst leest lekkerder dan een moeilijke tekst, wie je publiek ook is. Bovendien scheelt zulke taal jou tijd en geld. Twijfel je? Lees hier of begrijpelijk schrijven (en taalniveau B1) past bij jouw organisatie.

Wil jij verbinding maken met je publiek via begrijpelijke taal?

Moeilijke woorden die we te vaak gebruiken

admin — Fri, 07 Feb 2020 18:21:50 +0000

1972 belde: ze willen hun taalgebruik terug. Woorden als reeds, bejegenen en tevens kun je beter vervangen door een makkelijk woord. Hier een lijst met moeilijke woorden die we té vaak gebruiken. En waarvan ik vind: dat kan simpeler.

Nog even voor we beginnen: het taalniveau waarop je schrijft, hangt af van je doelgroep. Stel, je schrijft voor een vakblad voor artsen. Artsen zijn hoogopgeleide mensen. Ze zijn slim en kennen een hoop vakjargon die je ze niet hoeft uit te leggen. Begrijpelijke taal is dan minder belangrijk. Niet noodzakelijk, in ieder geval. Zij kijken niet gek op van de woorden in het lijstje hieronder.

Maar als je werkt bij een organisatie met een breed publiek, dan is begrijpelijke taal wel noodzakelijk. De woorden uit deze blog hieronder kun je dan beter vervangen door een eenvoudig woord.

Bejegenen

Een uitstervende term die niets meer betekent dan met iemand omgaan. En dan vooral de manier waarop. Als je iemand slecht bejegent, ga je niet goed met hem om. Of: je behandelt hem niet goed. Zoiets. Stuk makkelijker, toch?

Tevens

Zeg liever ook. Tevens maakt een tekst een stuk stijver. Vergelijk maar: ‘In de kantine vindt u lekkere verse broodjes. Tevens kunt u hier terecht voor een kop koffie’ of toch: ‘In de kantine vindt u lekkere versie broodjes. Ook kunt u hier terecht voor een kop koffie.’ Subtiele aanpassing, dik verschil.

Paperassen

Deze kom ik vaak tegen. Ik vind het een schitterend woord voor het Nationaal Dictee, maar daar moet het ook bij blijven. Paperassen zijn allerlei papieren. Een stapel papieren. Zég dat dan…

Kortheidshalve

Geinig, dat nou juist dit woord allesbehalve kort is (MAND!). Kortheidshalve is het chique synoniem van om het kort te houden. Chic, maar óók een beetje ouderwets. Je vindt het woord vaak onderaan een brief of mail, en vaak vat het iets samen.

Echter

Betekent maar en kun je heel makkelijk door een zin heen fietsen. Eenvoudig is het woord echter niet. Opnieuw: Maar eenvoudig is het woord niet. Zag je wat ik daar deed?

Verzuimen

Als je verzuimt naar school te komen, kom je niet naar school terwijl dat wel de bedoeling is. Waarschijnlijk was je verplicht om het te doen en zit je nu dus in de problemen. Maar hé, dat betekent niet dat daar we zulke moeilijke woorden voor moeten gebruiken. Wat dacht je van niet komen?

Reeds

Een woord met een ‘schrijftalig karakter’, zoals de Taalunie schrijft. Dat dit woord schrijftaal en geen spreektaal is, daar ben ik het helemaal mee eens. Dertig jaar geleden was reeds vast een heel normaal woord om te gebruiken, maar als jouw collega je vraagt ‘Zeg Joyce, heb jij die printjes reeds gemaakt?’ dan sta je wel even te kijken, toch?

En verder…

Desalniettemin
Doch
Evenals
Heden
Indien
Waarborgen
Woonachtig
Reeds
Trachten
Jongstleden
Aanvangen
Allicht
Wellicht
Althans
Verrichten
Borgen
Thans
Hieromtrent
Alsmede
Jegens

Lees ook: Begrijpelijk schrijven | 10 gouden tips voor beginners

Wil jij verbinding maken met je publiek via begrijpelijke taal?

Tekst redigeren/corrigeren in Word: voorbeeld

admin — Sat, 16 Nov 2019 17:35:09 +0000

Wil jij weten hoe je een tekst redigeert en corrigeert in Word? Download dan de voorbeeldtekst en zie hoe ik het doe. In de kantlijn vind je mijn wijzigingen en opmerkingen, en je ziet hoe ik er een begrijpelijke tekst van maak op taalniveau B1.

De voorbeeldtekst kun je zien als een informatief artikel op een website. Ik doe de tekstcorrectie en het redigeren in Word. Ik heb dan wijzigingen bijhouden aangezet, waardoor al mijn wijzigingen automatisch in de kantlijn komen te staan. Ook plaats ik daar opmerkingen, vragen en tips. Mijn doel is natuurlijk een foutloze tekst, en daarnaast zorg ik ervoor dat ‘ie op taalniveau B1 zit en dus begrijpelijk is voor een breed publiek.

Download de voorbeeldtekst

Het is wat lastig om het complete Wordbestand te ‘screenshotten’ en leesbaar in deze blog te zetten, dus kun je hier het Wordbestand direct downloaden. Daar kun je alle opmerkingen in de kantlijn uitklappen en lezen.

Tekst redigeren en corrigeren: voor & na

Om je alvast een indruk te geven van het verschil tussen de tekst vóór en nadat ik ermee aan de slag ben gegaan, zie je hieronder twee van de alinea’s: hoe ze eerst waren, en daarna met mijn wijzigingen nog rood onderstreept. In het Wordbestand hierboven kun je ook tips en uitleg lezen in de kantlijn. Wat een verschil hè? Het stuk hiervoor was niet slecht, maar wel veel te ingewikkeld. Het is nu een tekst geworden in begrijpelijke taal.

Een tekst redigeren en corrigeren maakt ‘m vlotter en toegankelijker. Een goed idee als je bijvoorbeeld schrijft voor inwoners van een gemeente.

Bovenste alinea, voor:

Bovenste alinea, na:

Een van de alinea’s, voor:

Een van de alinea’s, na:

Lees ook: Begrijpelijk schrijven | 10 gouden tips voor beginners

Verschil tussen redigeren en corrigeren?

Wat is eigenlijk het verschil tussen redigeren en corrigeren? En vanaf wanneer ben je een tekst aan het herschrijven? Al deze schrijfactiviteiten maken een tekst beter, maar allemaal op een andere manier. In mijn blog leg ik je meer uit over het verschil tussen redigeren, corrigeren en herschrijven.

Wil jij verbinding maken met je publiek via begrijpelijke taal?

Tekst op taalniveau B1: dit zijn de 3 valkuilen

admin — Tue, 05 Nov 2019 13:29:47 +0000

Hoe simpeler een tekst, hoe begrijpelijker en dus beter. Toch? Nou, niet helemaal. Als je een B1-tekst schrijft, zijn er wat valkuilen waar je met een rotvaart in kan kukelen. Dit zijn de 3 valkuilen van een tekst op taalniveau B1.

1. Je tekst verliest belangrijke informatie

In Nederland hebben we zes verschillende taalniveaus. Taalniveau B1, het niveau dat de meeste Nederlanders begrijpen, staat vooral voor makkelijk taalgebruik en korte, duidelijke zinnen. Maar dat het simpel en kort moet, betekent niet dat je alles eruit moet gooien. Kijk uit dat je in een tekst op taalniveau B1 niet de belangrijkste woorden of uitleg weglaat.

Ook moeilijke informatie moet vermeld worden, als dit is wat je lezers moéten weten. Het is alleen de kunst om een vertaalslag te maken wanneer je een tekst op taalniveau B1 schrijft. Zoek makkelijkere woorden die (bijna) hetzelfde betekenen. Synoniemen dus. Of leg het moeilijke, maar onmisbare woord uit. Geef voorbeelden, zodat het duidelijk wordt wat je bedoelt.

Lees ook: Begrijpelijk schrijven | 10 gouden tips voor beginners

2. Synoniemen kloppen niet

Heb je in plaats van een uitleg gekozen voor een synoniem? Let dan goed op dat de synoniemen ook echt hetzelfde betekenen. Dat is de uitdaging bij het schrijven van een tekst op taalniveau B1: dat je als schrijver precies hetzelfde verhaal weet over te brengen, of je nou op B1, B2 of C1 schrijft. Alleen dan steeds iets anders.

3. De lezer voelt zich niet serieus genomen

Als ik tegen jou ga praten alsof je zes bent, zeg jij waarschijnlijk: “Joe, doe even normaal! Ik ben geen kind meer.” Dat denkt je lezer ook bij een té simpele tekst. Schrijf eenvoudig, maar wél alsof je tegen een volwassene praat. Neem de lezer serieus. Bepaal wie je doorsnee klant is (dit wordt ook wel een persona genoemd) en hou hem of haar in gedachten tijdens het schrijven. Lees hoe je voorkomt dat je in Jip-en-Janneke-taal schrijft.

Welk taalniveau voor jouw teksten?

Hoewel de meeste Nederlanders taalniveau B1 begrijpen, is dat natuurlijk niet het enige taalniveau waarop je kunt schrijven. Daarom leg ik je graag meer uit over de verschillende taalniveaus, A1 t/m C2, en wat ze betekenen. Zo bepaal je welk niveau het beste bij jouw teksten past.

Je kunt dus zelf een taalniveau kiezen, maar ik raad aan om zoveel mogelijk op taalniveau B1 te schrijven. Dit niveau hoort bij begrijpelijke taal. En de meeste Nederlanders begrijpen B1. Vooral als je schrijft voor een breed publiek, is dit een goed idee. Bijvoorbeeld als je werkt bij de overheid en schrijft voor inwoners.

Wil jij verbinding maken met je publiek via begrijpelijke taal?

Taalniveau B1: hoe schrijf je op dit niveau?

admin — Tue, 05 Nov 2019 09:06:34 +0000

Taalniveau B1 is het niveau dat de meeste Nederlanders begrijpen. Het staat voor makkelijke taal. Maar wat houdt dit niveau precies in? En als je een ‘B1-tekst’ wil schrijven, waar moet je dan aan denken?

Allereerst: er zijn zes verschillende taalniveaus, met allemaal een ander nummertje. Hoe hoger het taalniveau van een tekst, hoe moeilijker het te lezen is. En een moeilijke tekst is niet handig, als je een breed publiek aanspreekt. Of als je schrijft voor de overheid. Taalniveau B1 is in jouw geval wél een goed idee.

Wat is taalniveau B1?

Bij taalniveau B1 draait het dus allemaal om eenvoudig taalgebruik. Het grootste deel van de Nederlanders begrijpt B1. Zit je tekst op dit niveau? Goed bezig! Zo goed als iedereen begrijpt wat je vertelt. Ook de mensen die geen opleiding hebben gehad. Of laag zijn opgeleid. En zelfs hoogopgeleide mensen vinden een B1-tekst lekkerder lezen. Geen ingewikkeld gedoe dus, maar begrijpelijke taal. Zo’n tekst is niet alleen fijn voor je doelgroep, maar scheelt jou ook nog eens tijd en geld.

Kenmerken van taalniveau B1

Volgens Rijksoverheid heeft een B1-tekst deze kenmerken:

duidelijke titel en tussenkoppen, dus een goede tekststructuur
actieve schrijfstijl met voorbeelden
eenvoudige woorden die iedereen kent
korte en duidelijke zinnen (daar helpt mijn MAND-principe bij).

Voor een echt begrijpelijke, heldere tekst voeg ik graag nog een aantal punten toe aan dit rijtje:

Je houdt rekening met de lezer
zo weinig mogelijk vaktaal
geen onnodig Engels
uitleg waar dat nodig is

Een begrijpelijke tekst heeft voor mij dus de kenmerken van taalniveau B1 + deze extra punten.

Waarom taalniveau B1 zo lastig is

Dat klinkt allemaal leuk, maar misschien vind je schrijven op taalniveau B1 best lastig. Dat is niet gek: juist eenvoudig schrijven is moeilijk. Dat komt waarschijnlijk doordat je taalgebruik verandert zodra je gaat typen. Simpel schrijven gaat prima, maar simpel schrijven is een ander verhaal. Letterlijk. Het voelt bijvoorbeeld gek om eenvoudige woorden te gebruiken. Of je hebt het idee dat je bot overkomt als je eenvoudig schrijft. Maar ook als je schrijft op taalniveau B1, kun je professioneel en klantvriendelijk zijn.

Oefenen met taalniveau B1

Maar toch: hoe dan?! Wanneer je je tekst door een B1-tester gooit of woorden op synoniemen.net opzoekt, blijkt misschien dat je vaak toch nog te moeilijk schrijft. Logisch, want het is lastig om opeens op een ander niveau te gaan schrijven. Hoe moet je opeens begrijpelijk schrijven? Hier een paar tips:

Verplaats je in je doelgroep. Leer alles over je gemiddelde lezer. Hoe heet hij, wat voor werk doet ‘ie, wat zijn zijn interesses? Pas daar je taalgebruik op aan.
Schrijf meer in spreektaal. Doe net alsof je tegen hem praat, gewoon, op straat of in de supermarkt. Schrijf dus meer zoals je praat. Want praten doe je (waarschijnlijk) ook op taalniveau B1.
Vraag jezelf steeds af: hoe kan ik dit concreter maken? Geef dus duidelijke voorbeelden. Dat maakt de tekst niet alleen levendig, maar ook alledaags. En dat zorgt er weer voor dat ‘normale’ mensen de tekst begrijpen. Taalniveau B1 draait om de gemiddelde Nederlander.
Maak een schrijfwijzer waarin je afspraken zet over de teksten van jouw organisatie. Je kunt er ook in zetten aan welke B1-regels jullie je houden. En voorbeelden geven die relevant zijn voor jullie teksten. Dat maakt het schrijven makkelijker.

Wordt mijn tekst zo niet kinderachtig?

Sommige mensen zijn bang dat als ze op taalniveau B1 gaan schrijven, hun tekst kinderachtig wordt. Ik snap die angst. Je wil niet dat je teksten zo uit een voorleesboek kunnen komen. Maar geen paniek: je kunt voorkomen dat je in Jip-en-Janneke-taal schrijft. Wel op taalniveau B1, maar niet kinderachtig. Het belangrijkste is daarbij dat je altijd voor volwassenen blijft schrijven. Vermijd moeilijke onderwerpen niet: vermijd alleen moeilijke woorden. Dat is heel wat anders.

Nog een valkuil van helder schrijven op taalniveau B1 is dat je tekst bot klinkt. Je kunt ook té duidelijk schrijven. Gelukkig kun je duidelijk schrijven zonder bot te klinken.

Zelf schrijven op taalniveau B1?

Toegankelijke teksten maken het verschil voor jouw organisatie. Met mijn training Begrijpelijk Schrijven leren jij en je collega’s verbinding krijgen met jullie doelgroep, simpelweg via begrijpelijke taal. Daardoor bereik je het doel van je teksten.