Vet Simpel | Training- en adviesbureau | Silke Polhuijs
Toen ik voor het eerst las dat miljoenen Nederlanders moeite hebben met lezen en schrijven, schrok ik. Zo veel? En dat terwijl veel teksten van bijvoorbeeld gemeenten en zorgorganisaties nog zo ingewikkeld zijn. Gelukkig is er steeds meer aandacht voor laaggeletterdheid. De Rijksoverheid investeert veel in de aanpak ervan, bijvoorbeeld met het actieprogramma Tel mee met Taal.
Maar voordat we verder gaan met schrijftips: wat is laaggeletterdheid precies? Zoals je las hebben laaggeletterden veel moeite met schrijven, lezen, rekenen en het gebruiken van een smartphone of computer. Dat heeft grote nadelen: de kans is bijvoorbeeld groot dat je geen baan vindt. Communiceren is lastig, want formulieren invullen of dingen opzoeken op de computer gaat bijna niet. Daarnaast kunnen je kinderen een taalachterstand krijgen. En ga zo maar door. Laaggeletterdheid zorgt ervoor dat je moeilijk mee kan doen in de maatschappij.
Logisch dus, dat de brieven, folders of andere teksten voor laaggeletterden eenvoudig moeten zijn. Maar er is wel een verschil met taalniveau B1, het eenvoudige niveau dat de meeste Nederlanders begrijpen. Voor laaggeletterden is B1 te moeilijk: schrijf daarom op taalniveau A2. Wat taalniveaus precies betekenen (+ voorbeelden) lees je hier.
Schrijven voor laaggeletterden is een vak apart: er is veel waar je rekening mee moet houden. Daarom hieronder de belangrijkste tips. Wil je meer weten? Of ben je benieuwd welke aanpak het beste past bij jouw doelgroep? Plan dan een gratis Vet Simpel gesprek.
Daar gaat ‘ie:
Misschien schrijf je voor een breed publiek en vraag je je nu af: moet ik dan altijd op taalniveau A2 schrijven? Zodat ook de laaggeletterden in mijn publiek me begrijpen? Antwoord: nee. Als je laaggeletterden echt wil bereiken, kun je het best aparte teksten voor ze schrijven. Niet voor niets zijn er zoveel aparte taalprogramma’s, speciaal gericht op laaggeletterden. Zij hebben hun eigen teksten nodig, speciaal voor hun geschreven.
Met aparte teksten voorkom je daarnaast dat de teksten voor de rest van je lezers té eenvoudig zijn. Voor de rest van je lezers schrijf je ‘gewoon’ in begrijpelijke taal. Wil je deze twee stijlen goed scheiden? Dan helpt het om een schrijfwijzer te maken (of twee).
Toegankelijke teksten maken het verschil voor jouw organisatie. Met mijn 1-op-1-coaching Vet Begrijpelijk Schrijven zorg ik ervoor dat jij verbinding krijgt met je publiek via begrijpelijke taal. Daardoor bereik je eindelijk het doel van je teksten.
“Silke heeft de gave om teksten echt begrijpelijk en prettig leesbaar te maken, waarbij de SEO tegelijkertijd niet uit het oog wordt verloren. Onze doelgroep heeft vaak een grote achterstand in taal en lezen. Ook dat niveau weet Silke te raken. Ze is punctueel, slagvaardig en werkt gestructureerd. En bovenal is ze een zeer prettige persoonlijkheid!”
Barbara Manders, zorgregisseur gemeente Hilvarenbeek
Karin Rooijakkers, P&O-adviseur gemeente Hilvarenbeek
Suzanne Bakker, raadscommunicatieadviseur gemeente Hollands Kroon
Emilie Breekveldt, junior onderzoeker Erasmus MC
Barbara Manders, zorgregisseur gemeente Hilvarenbeek
Suzanne Bakker, raadscommunicatieadviseur gemeente Hollands Kroon
Renate Finkers, relatiebeheerder woningcorporatie Domijn
Sandrine Reneman, communicatieadviseur
Emilie Breekveldt, junior onderzoeker Erasmus MC
“Ik schakelde Silke in voor haar expertise in B1-schrijven. Als je veel ervaring hebt met B1-teksten, zitten de belangrijke regels, richtlijnen en goede alternatieve woorden om teksten begrijpelijk te maken, in je hoofd. En dan krijg je consistentie, snelheid en kwaliteit. Dat was mijn verwachting.
En die verwachting heeft Silke zeker waargemaakt. Ze werkt snel, denkt mee over een goede tekststructuur en legt lastige termen goed uit, waar dit nodig is om een tekst begrijpelijk te maken. Zeker bij teksten met een medische inhoud, die vaak vol vaktermen staan, is dit belangrijk. En daarbij: het is gewoon erg prettig samenwerken met Silke!”
Renate Finkers, relatiebeheerder woningcorporatie Domijn