Wat is een tekststructuur en wat is het nut ervan?
Wil jij een begrijpelijke tekst schrijven? Eén van de kenmerken van zo’n tekst een duidelijke structuur. Wat is een tekststructuur precies?
Ken je dat, van die lappen tekst waar je je doorheen moet worstelen voor je de boodschap terugvindt? De kans is groot dat zo’n tekst geen duidelijke structuur heeft. Dat leest niet prettig. Voor de schrijver is het ook niet handig: zijn boodschap komt niet over. Dus bereikt hij het doel van z’n tekst niet. Beetje jammer!
Neem de lezer aan de hand
Als je een tekst schrijft, heb je waarschijnlijk een doel in gedachten. Je schrijft niet zomaar iets; je wil er iets mee bereiken. Je wil de lezer bijvoorbeeld iets leren of hem aanzetten tot actie. In begrijpelijke teksten of teksten op taalniveau B1 neem je de lezer aan de hand. Je maakt hem duidelijk wat het doel van de tekst is.
Vooral als de lezer op zoek is naar praktische informatie, is het jouw taak als tekstschrijver om hem door de tekst te begeleiden. Een tekststructuur is daar een handige truc voor. Daarnaast zorgt een tekststructuur er ook gewoon voor dat de tekst lekker doorleest.
Wat is een tekststructuur?
Een tekststructuur is een vorm die je tekst scanbaar maakt. Als de lezer alleen even snel over je tekst heen zou scannen, zou dankzij de structuur duidelijk moeten zijn waar de tekst over gaat. Dat krijg je voor elkaar door bijvoorbeeld een duidelijke kop en tussenkopjes.
Met zo’n structuur maak je dus duidelijk wat het doel en de boodschap van de tekst is. Een voorbeeld van een tekstdoel is activeren (de lezer moet iets gaan doen). Een boodschap die daarbij past, is bijvoorbeeld ‘stop vanaf nu met vlees eten, want het is schadelijk voor het klimaat’. Deze boodschap kun je in de intro noemen. In tussenkopjes kun je dan de redenen noemen.
Ook in overheidscommunicatie is het slim om een doel en boodschap te bepalen. En om deze goed naar voren te laten komen in je teksten. De gemeente Amsterdam heeft hier een handig blogje over.
Tip
Zet niet teveel informatie in de tekst die afleidt van het doel en de boodschap. In een begrijpelijke tekst moet de lezer niet teveel moeite hoeven doen om te begrijpen waar het over gaat. Een tekst mag bijzaken hebben, maar laat bijzaken wel bijdragen aan de hoofdzaak.
Onderdelen van een tekststructuur
Maar wat zijn nou die onderdelen van een tekststructuur? In een goed gestructureerde tekst vind je onder andere:
- Een duidelijke kop
- Ondersteunende tussenkopjes
- Een aantal signaalwoorden, zoals eerst, daarna, toch
- Witregels en alinea’s
Deze onderdelen zorgen er allemaal voor dat je tekst scanbaar is en dat lezers niet teveel moeite hoeven te doen om de boodschap te begrijpen. Dat is fijn voor iedere soort lezer, maar als je een breed publiek hebt is het zelfs noodzakelijk.
En wat dacht je van mensen die moeite hebben met lezen? Of die weinig tijd of zin hebben om de hele tekst te lezen? Met een goede structuur maak je het deze lezers makkelijk.
Zelf oefenen met de structuur van je teksten?
Toegankelijke teksten met een goede structuur maken het verschil voor jouw organisatie. Met mijn training Begrijpelijk Schrijven leren jij en je collega’s verbinding maken met jullie doelgroep, simpelweg via begrijpelijke taal. Daardoor bereik je het doel van je teksten.
