Taal – Vet Simpel

Taalniveaus A1 t/m C2 en wat ze betekenen (+ voorbeelden)

admin — Sun, 14 Jun 2020 10:37:38 +0000

Met een taalniveau kun je een tekst meten. Zo kom je erachter hoe moeilijk een tekst is. Ook kun er groepen lezers mee indelen. Ik leg het uit en geef je voorbeelden.

Als je dacht dat taalniveaus alleen iets zijn voor op de basisschool, heb je het mis. Niet alleen kinderen, maar ook volwassenen kun je indelen in groepjes, als het gaat om het niveau waarop ze spreken en lezen. Als tekstschrijver is het handig om te weten wie je tekst leest. En welk taalniveau daar het beste bij past.

Taalniveaus: waarom bestaan ze?

De indeling met de taalniveaus is bedacht door de Raad van Europa in 2001. Ze kwamen toen met het Europees referentiekader: een richtlijn om te bepalen wat het taalniveau van iemand is. Je kunt dus zeggen: “Jan heeft taalniveau B1.” Maar een taalniveau zegt ook iets over een tekst. Dan zeg je: “Deze tekst heeft taalniveau B1.” Dan geef je dus aan hoe makkelijk (of hoe moeilijk) een tekst is.

Hoe hoger het taalniveau, hoe moeilijker de tekst. Als communicatieprofessional is het handig om te weten wat taalniveaus zijn. Zodat je er bijvoorbeeld met je leidinggevende en collega’s over kunt praten. Stel dat jullie een breed publiek hebben, dan is de kans groot dat jullie besluiten te schrijven op het eenvoudige taalniveau B1. Het is een handige richtlijn; iedereen in de organisatie weet dan om wat voor soort teksten het gaat. Andersom kun je ook teksten toetsen en het niveau aanpassen als het te moeilijk of te makkelijk is.

Hoe zien de Nederlandse taalniveaus eruit?

Nederlandse taalgebruikers zijn in te delen in zes taalniveaus. Het makkelijkste niveau is A1, de moeilijkste is C2. Dat staat in het Gemeenschappelijk Europees Referentiekader (ERK) van de Raad van Europa. Hieronder lees je welke taalgebruiker bij welk taalniveau hoort. En ik geef voorbeeldzinnen.

Taalniveau A1

Iemand die (alleen) taalniveau A1 begrijpt en spreekt, is een beginnend taalgebruiker. Hij begrijpt eenvoudige woorden en namen en heel korte zinnen.

Dit is mijn huis. Ik woon hier. Kom je mee?

Taalniveau A2

Taalniveau A2 is ook heel eenvoudig. Maar de zinnen zijn al iets langer. Iemand met dit niveau begrijpt de boodschap van korte, eenvoudige teksten. Die teksten moeten duidelijk zijn en gaan over de eigen omgeving. Als je schrijft voor laaggeletterden, is dit niveau geschikt.

Ik ga naar huis om te koken. Het liefst eet ik zuurkool.

Taalniveau B1

Daar zul je ‘m hebben: taalniveau B1, het niveau dat de meeste Nederlanders begrijpen. B1 draait om eenvoudige en duidelijke taal. Mensen met dit taalniveau begrijpen de meeste teksten die over veelvoorkomende onderwerpen gaan. Het lijkt een beetje op spreektaal. Een van de kenmerken van taalniveau B1 en de onderliggende niveaus, is een duidelijke tekststructuur.

Wilt u een nieuw paspoort aanvragen? Maak dan een afspraak met ons. Dat kan via de telefoon, maar ook via onze website. Neem naar de afspraak altijd uw oude paspoort mee, ook al is dat verlopen.

Taalniveau B2

Iemand die taalniveau B2 begrijpt, snapt ingewikkeldere teksten. Al helemaal als het gaat over een (wat moeilijker) onderwerp dat hij in zijn eigen beroep of interessegebied tegenkomt.

Wanneer u een omgevingsvergunning heeft aangevraagd, moet er binnen de gemeente sprake zijn van consensus over uw aanvraag. Vervolgens krijgt u de uitslag. Dit kan een positief of negatief besluit zijn.

Taalniveau C1

Heeft iemand taalniveau C1, dan begrijpt hij moeilijke, lange teksten, ook als die abstract (vaag) zijn. Hij begrijpt vaktaal, uitdrukkingen, ouderwetse woorden en moeilijke woorden. En hij kan taal zelf goed inzetten om iets uit te leggen.

Aan de andere kant wordt er door de wetgever bij de inrichting en vormgeving van de medezeggenschap binnen de instelling veel ruimte gegeven voor maatwerk. Evenals voor vernieuwende manieren om medezeggenschap vorm te geven.

Taalniveau C2

Dit is de moeilijkste van alle taalniveaus. Iemand die C2 begrijpt, begrijpt eigenlijk alles wat in het Nederlands wordt gezegd of geschreven.

Het identificeren van de persoonlijke risicofactoren die voorspellers zijn van een open leefklimaat, kan aanknopingspunten bieden voor toekomstige alternatieve interventies gericht op het verbeteren van het leefklimaat.

Een veelvoorkomend taalniveau: B1

Een taalniveau dat veel mensen hebben, is dus taalniveau B1. Omdat het grootste deel van de Nederlanders dit niveau begrijpt, weet je als tekstschrijver zeker dat veel mensen jouw B1-tekst snappen. Als je een breed publiek hebt, raad ik je aan op B1 te schrijven. Bijvoorbeeld als je werkt bij de overheid en teksten voor inwoners schrijft. Maar eigenlijk raad ik de meeste organisaties aan om te schrijven op taalniveau B1 of in begrijpelijke taal.

Toch schrijven nog veel organisaties op niveau C1. Er zit dus een groot verschil tussen het niveau van de gemiddelde Nederlander, en het niveau van de gemiddelde tekst.

Welke van de taalniveaus kiezen?

Hoe weet je nou welk taalniveau bij jouw organisatie past? Goed doelgroeponderzoek doen helpt. Gebruik ook handige hulpmiddelen zoals die van Accessibility.nl om het niveau van je teksten te testen. Komt er bijvoorbeeld uit dat je teksten niveau C1 hebben? Bedenk dan of dat past bij jouw doelgroep. Maak ook een schrijfwijzer voor je organisatie, met afspraken over het taalniveau dat jullie gebruiken.

Maar als ik me er even mee mag bemoeien: ik raad aan om zoveel mogelijk taalniveau B1 te gebruiken. Een eenvoudige tekst leest lekkerder dan een moeilijke tekst, wie je publiek ook is. Bovendien scheelt zulke taal jou tijd en geld. Twijfel je? Lees hier of begrijpelijk schrijven (en taalniveau B1) past bij jouw organisatie.

Wil jij verbinding maken met je publiek via begrijpelijke taal?

Toegankelijke teksten maken het verschil voor jouw organisatie. Met mijn training Begrijpelijk Schrijven zorg ik ervoor dat jij en je collega’s verbinding krijgen met jullie doelgroep, simpelweg via begrijpelijke taal. Daardoor bereik je eindelijk het doel van je teksten.

Onnodig Engels (+ wanneer mag Engels wel?)

admin — Sun, 03 May 2020 12:08:18 +0000

Je hoort en ziet ’t steeds vaker: mensen die Engelse woorden door een Nederlandse zin heen fietsen. Onnodig Engels taalgebruik: we moeten ermee stoppen. Maar zijn er uitzonderingen?

Ja, die zijn er. Want koppige taalfanaten zoals ik kunnen best een beetje meegaan met hun tijd. Wel vind ik dat we allemaal een beetje normaal moeten doen met dat ge-Engels in onze Nederlandse zinnen. Ik leg uit waarom ik onnodig Engels taalgebruik zo… onnodig vind.

Wat is onnodig Engels taalgebruik?

Onnodig Engels taalgebruik is het gebruiken van Engelse woorden in een Nederlandse zin, terwijl die zin ook makkelijk helemáál in het Nederlands kon. Maar Nederlands vinden sommige mensen maar suf. Dat vind ik jammer. Engels in je Nederlandse zinnen gebruiken vind ík suf. Want waarom zou je niet lekker normaal doen? Waarom moet het cooler klinken dan het is?

Oh was er maar een woord in het Nederlands dat aangaf dat je iets thuis maakt pic.twitter.com/clarZGTkat
— Iris (@IrisVerhulsdonk) December 9, 2019

Zo, na deze zure preek is het tijd voor wat voorbeelden. Deze woorden hoor ik regelmatig in Nederlandse zinnen, uitgesproken door Nederlandse mensen:

skills (vaardigheden)
in shape (in vorm)
sale (uitverkoop)
awkward (ongemakkelijk)
struggles (problemen)
happy (blij/gelukkig)
commitment (toewijding)
weird (raar)
food (voedsel/eten)
travel (reizen)
shinen (stralen)
cookie (koekje)
ticket (toegangskaartje)
goals (doelen)
achievement (prestatie)
kick-off (opstart)

… oftewel, woorden die prima in het Nederlands hadden gekund. Dit lijstje is nog veel langer. Ook in kantoorjargon kom je veel Engels tegen. Onnodig, zonde van het Nederlands en gewoon… weird.

Wanneer mag Engels wél?

Mogen we dan helemaal geen Engels meer gebruiken? Jawel. Er zijn woorden die compleet zijn geïntegreerd in het Nederlands. Zoals computer. Of sorry. Waar de zuurpruimen van honderd jaar geleden nog moeilijk over deden, maar waar je nu ook niemand meer over hoort. Over die woorden zul je mij niet horen klagen. Deze zuurpruim heeft dus ook een milde kant ;-).

Maar waar ligt dan de grens? Wie bepaalt of een Engels woord onnodig is of juist geïntegreerd? Nou, dat bepaalt niemand. Dat is nu nog puur een kwestie van smaak. Ik vind Engelse woorden sneller onnodig dan een ander.

Luister ook naar de podcast:

Onnodig Engels en een breed publiek

Maar het gaat niet alleen om mij. Het belangrijkste is dat je kijkt naar jouw publiek. Schrijf je voor een breed publiek, met allerlei soorten mensen erin? Bijvoorbeeld omdat je werkt bij de overheid en teksten schrijft voor inwoners? Dan zou ik zo min mogelijk Engelse woorden gebruiken. Je weet niet zeker of jouw publiek deze woorden wel kent. Dus kun je ze maar beter niet noemen, zodat er geen misverstanden ontstaan.

Bij een breed publiek hoort begrijpelijke taal. Onnodig Engels past daar niet bij.

Wil jij verbinding maken met je publiek via begrijpelijke taal?

Toegankelijke teksten maken het verschil voor jouw organisatie. Met mijn 1-op-1-coaching Vet Begrijpelijk Schrijven zorg ik ervoor dat jij verbinding krijgt met je publiek via begrijpelijke taal. Daardoor bereik je eindelijk het doel van je teksten.

Boeken over taal: dit zijn mijn 5 favorieten

admin — Sun, 23 Feb 2020 11:05:50 +0000

Ben jij – net als ik – een taalgekkie? Kan jij je ook verwonderen over woorden, zinnen, taalgebruik en teksttrends? Dan ga je me dankbaar zijn, want speciaal voor jou heb ik een top 5 gemaakt van mijn favoriete boeken over taal.

1. Ga lekker zelf in je kracht staan – Japke D. Bouma

Met haar hilarische boeken over kantoorclichés mag Japke D. Bouma natuurlijk niet in dit lijstje ontbreken. In ‘Ga lekker zelf in je kracht staan’ bespreekt Bouma, net als in de andere delen van deze reeks boeken, de ergste en hardnekkigste trends op kantoor. Denk aan flexwerken, centraal stellen en dus ook: lekker in je kracht staan. Bouma vindt deze trends onnodig, vaag en ‘gedoe’. Als je ooit op een kantoor hebt gewerkt zijn ze waarschijnlijk pijnlijk herkenbaar. Of het boek officieel valt onder de ‘boeken over taal’ weet ik niet, maar als taalgekkie smul ik van de namen van deze kantoortrends. Lekker wazig blijven doen met z’n allen jongens, dan blijft Bouma dit soort fantastische boeken schrijven.

2. Atlas van de Nederlandse taal – Mathilde Jansen

Op mijn koffietafel, je weet wel, de tafel waar je je mooiste boek op tentoonstelt terwijl het eigenlijk enorm in de weg ligt – ligt al een tijdje deze atlas te pronken. De reden? Ik wil dat al mijn visite erdoorheen bladert en met me wil praten over hoe geweldig de oorsprong en ontwikkeling van de Nederlandse taal is, maar ja, dat is nog niet helemaal gelukt. Hoe dan ook: in de ‘Atlas van de Nederlandse taal’ worden al je vragen over het Nederlands beantwoord. Waar ter wereld spreken mensen Nederland? Hoeveel dialecten bestaan er? Waarom ergeren we ons zo aan dt-fouten? Dat, en een heleboel toffe infographics, mooie illustraties en geinige weetjes. Een superinteressant naslagwerk voor iedere taalliefhebber. Nu mijn visite nog overtuigen.

3. En dan nog iets – Paulien Cornelisse

In een lijst met boeken over taal mag Paulien Cornelisse niet ontbreken. Na het hysterische (en terechte) succes van ‘Taal is zeg maar echt mijn ding’ kwam het vervolg: ‘En dan nog iets’. Ook hierin beschrijft Paulien Cornelisse ons taalgebruik en de belachelijke dingen die we als Nederlanders eigenlijk zeggen. Denk aan ‘leuk-leuk’, het woord ‘even’ als aankondiging dat je iets gaat meedelen, en ‘ergens van zijn’ als je iets leuk vindt. Herkenbaar, hilarisch en het leest ook nog eens lekker. Je leert een hoop over begrijpelijke taal én niet-begrijpelijke taal. PS: na dit boek kwam er ook nog ’s een derde deel uit, Taal voor de leuk’, want Cornelisse was nog lang niet klaar met haar taalbevindingen. Ook dit deel is weer goud waard. Tsja, eigenlijk raad ik al haar boeken aan…

Lees ook: Begrijpelijk schrijven | 10 gouden tips voor beginners

4. Taalvoutjes – het boek – Inger Hollebeek

Ken je de Facebookpagina Taalvoutjes? Jaren geleden richtten Vellah Bogle en Inger Hollebaak deze pagina op. Ze plaatsten er schitterende taalmissers die ze tegenkwamen in de media, in winkels of bij bedrijven. Een boek kon natuurlijk niet uitblijven, dus ‘Taalvoutjes’ werd geboren! Hierin staan de absolute toppers en dus de meest grappige en erge ’taalvouten.’ Denk aan krantenkoppen als ‘Tien jaar cel voor dode bejaarde’, ‘Eten van vrouwen beter voor milieu’ en ‘Mond op mond reclame werkt’. Oeps… Regelmatig heb ik tijdens het bladeren in dit boek zitten gniffelen. Ga het lezen! Er zijn trouwens meerdere delen verschenen, dus je hebt iets om naar uit te kijken.

5. I always get my sin – Maarten H. Rijkens

Ai, wat is het Nederlandse Engels, oftewel het ‘Dunglish’, toch ongemakkelijk. Nederlanders die Engels praten met een pijnlijk accent. Wat nóg pijnlijker is, is als Nederlanders vol vertrouwen een Engelse zin uitspreken die ze eigenlijk compleet verkeerd hebben vertaald. Wat weer ongemakkelijke situaties oplevert. Help! In ‘I always get my sin’ somt Maarten H. Rijkens een aantal hilarische taalbloopers op die hij Nederlanders in het Engels hoorde maken. Zoals ‘How do you do and how do you do your wife?’ en ‘He fell with his nose in the butter’. Lees en leer, want zoals Rijkens zelf zegt: ‘It can so no longer.’

Wil jij verbinding maken met je publiek via begrijpelijke taal?

Moeilijke woorden die we te vaak gebruiken

admin — Fri, 07 Feb 2020 18:21:50 +0000

1972 belde: ze willen hun taalgebruik terug. Woorden als reeds, bejegenen en tevens kun je beter vervangen door een makkelijk woord. Hier een lijst met moeilijke woorden die we té vaak gebruiken. En waarvan ik vind: dat kan simpeler.

Nog even voor we beginnen: het taalniveau waarop je schrijft, hangt af van je doelgroep. Stel, je schrijft voor een vakblad voor artsen. Artsen zijn hoogopgeleide mensen. Ze zijn slim en kennen een hoop vakjargon die je ze niet hoeft uit te leggen. Begrijpelijke taal is dan minder belangrijk. Niet noodzakelijk, in ieder geval. Zij kijken niet gek op van de woorden in het lijstje hieronder.

Maar als je werkt bij een organisatie met een breed publiek, dan is begrijpelijke taal wel noodzakelijk. De woorden uit deze blog hieronder kun je dan beter vervangen door een eenvoudig woord.

Bejegenen

Een uitstervende term die niets meer betekent dan met iemand omgaan. En dan vooral de manier waarop. Als je iemand slecht bejegent, ga je niet goed met hem om. Of: je behandelt hem niet goed. Zoiets. Stuk makkelijker, toch?

Tevens

Zeg liever ook. Tevens maakt een tekst een stuk stijver. Vergelijk maar: ‘In de kantine vindt u lekkere verse broodjes. Tevens kunt u hier terecht voor een kop koffie’ of toch: ‘In de kantine vindt u lekkere versie broodjes. Ook kunt u hier terecht voor een kop koffie.’ Subtiele aanpassing, dik verschil.

Paperassen

Deze kom ik vaak tegen. Ik vind het een schitterend woord voor het Nationaal Dictee, maar daar moet het ook bij blijven. Paperassen zijn allerlei papieren. Een stapel papieren. Zég dat dan…

Kortheidshalve

Geinig, dat nou juist dit woord allesbehalve kort is (MAND!). Kortheidshalve is het chique synoniem van om het kort te houden. Chic, maar óók een beetje ouderwets. Je vindt het woord vaak onderaan een brief of mail, en vaak vat het iets samen.

Echter

Betekent maar en kun je heel makkelijk door een zin heen fietsen. Eenvoudig is het woord echter niet. Opnieuw: Maar eenvoudig is het woord niet. Zag je wat ik daar deed?

Verzuimen

Als je verzuimt naar school te komen, kom je niet naar school terwijl dat wel de bedoeling is. Waarschijnlijk was je verplicht om het te doen en zit je nu dus in de problemen. Maar hé, dat betekent niet dat daar we zulke moeilijke woorden voor moeten gebruiken. Wat dacht je van niet komen?

Reeds

Een woord met een ‘schrijftalig karakter’, zoals de Taalunie schrijft. Dat dit woord schrijftaal en geen spreektaal is, daar ben ik het helemaal mee eens. Dertig jaar geleden was reeds vast een heel normaal woord om te gebruiken, maar als jouw collega je vraagt ‘Zeg Joyce, heb jij die printjes reeds gemaakt?’ dan sta je wel even te kijken, toch?

En verder…

Desalniettemin
Doch
Evenals
Heden
Indien
Waarborgen
Woonachtig
Reeds
Trachten
Jongstleden
Aanvangen
Allicht
Wellicht
Althans
Verrichten
Borgen
Thans
Hieromtrent
Alsmede
Jegens