Helder schrijven: zo gebruik je het MAND-principe
Helder schrijven levert lekker leesbare teksten op. Met korte en krachtige zinnen. Hoe je dit voor elkaar krijgt? Met het MAND-principe natuurlijk! Want het kan áltijd korter.
Huh, helder schrijven volgens wélk principe? Voordat je je hersens laat kraken over de letters in het woord MAND, of veel te lang gaat lopen Googlen naar de betekenis: bekijk het legendarische filmpje hieronder (als je je cookies niet hebt ingesteld, kun je het filmpje niet zien. Klik dan hier).
PS. Geen zin om deze blog te lezen? Ik maakte ook een podcastaflevering over het MAND-principe.
Schitterend, toch? Een beetje zielig voor deze meneer, maar toch. Het filmpje is goud waard. Alleen al omdat Wij Tekstschrijvers er een hoop van kunnen leren. Let maar op.
Wat is het MAND-principe?
Het MAND-principe is niets meer dan de gedachte: het kan altijd korter. Zodat je écht tot de kern komt. Het principe is net zoiets als de tekstschrijversmotto’s Schrijven is schrappen en Kill your darlings. Zoals Maxim Hartman en de MAND-meneer ontdekten, kan een zin áltijd korter. Tekst bestaat namelijk uit een hoop bijwoorden. Die maken de tekst wollig. En dat is precies niet de bedoeling bij helder schrijven. Of als je op taalniveau B1 schrijft. (Ik heb trouwens zelf bedacht dat het MAND-principe een ding is. Kan ik hier rijk mee worden?)
En… waarom zou je dit doen?
Kort en krachtig schrijven is handig – wat zeg ik, nodig – als je schrijft voor een breed publiek. Dus ben jij communicatieprofessional, ambtenaar, tekstschrijver of iemand anders die schrijft voor een publiek met allerlei (soorten) mensen erin? Dan zou ik het MAND-principe zeker gebruiken. Korte en krachtige teksten zijn namelijk lekker eenvoudig. Dat maakt ze begrijpelijk voor een breed publiek.
Hoe gebruik je het MAND-principe bij helder schrijven?
Nu de praktische kant. Hoe zorg je ervoor dat je zinnen tot de kern komen? Kijk bijvoorbeeld of je dit weg kunt laten:
- Bijwoorden van graad, zoals heel, hartstikke, extreem
- Passieve woorden: zijn en worden, en andere woorden die je zin vaak langdradig maken, zoals zullen en kunnen
- Tangconstructies: van die zinnen met veel komma’s, waar je van op adem moet komen
- Wollige voorzetsel(combinaties): zoals omtrent, door middel van, ten aanzien van
- Meer punten plaatsen zodat je kortere zinnen krijgt.
… en dit zijn nog maar een paar van de manieren om je tekst in te korten. En om heerlijk helder te schrijven.
Verlies je zo niet de ziel van je tekst?
Als je doorslaat wel. Kort en krachtig schrijven heeft z’n valkuilen. Gebruik het MAND-principe daarom áltijd met mate. Helemaal teruggaan naar de ‘MAND’ van de tekst is vaak niet nodig. Veel woorden zorgen namelijk voor een soort sfeer. Haal je ze weg, dan krijg je een saaie tekst. Dan is het net of een robot ‘m voorleest. Er valt ook nuance weg en je kunt klantonvriendelijk klinken. Lees hier hoe je duidelijk, maar niet bot klinkt.
Wil jij ook helder schrijven?
Toegankelijke teksten maken het verschil voor jouw organisatie. Met mijn 1-op-1-coaching Vet Begrijpelijk Schrijven zorg ik ervoor dat jij verbinding krijgt met je publiek via begrijpelijke taal. Daardoor bereik je eindelijk het doel van je teksten.
