Jargon – Vet Simpel https://vet-simpel.nl Begrijpelijk schrijven voor jouw brede publiek Tue, 08 Mar 2022 14:27:39 +0000 nl-NL hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.5.2 Jargon: waarom je ’t beter niet kunt gebruiken https://vet-simpel.nl/jargon-waarom-je-t-beter-niet-kunt-gebruiken/ Wed, 11 Mar 2020 14:02:49 +0000 https://vet-simpel.nl/?p=1506

Als je Googlet op ‘wat is jargon?’ dan vind je twee dingen. 1: Het is taal die binnen een groep mensen of vak wordt gesproken, en 2: Het is voor buitenstaanders onbegrijpelijk. En daar heb je meteen de redenen te pakken waarom je beter géén jargon in je teksten kunt gebruiken.

Okee, jargon is dus onbegrijpelijke taal. Mag je het dan nooit meer gebruiken tijdens het schrijven? Jawel. Als je zeker weet dat jouw publiek begrijpt wat je bedoelt, moet je het lekker doen. Maar zodra je gaat schrijven voor een breed publiek, kun je het beste je taalgebruik daarop aanpassen. En dus begrijpelijke taal gebruiken.

Wat is jargon precies?

Jargon, ook wel vaktaal, is taal die binnen een bepaalde groep wordt gesproken. Het zijn moeilijke woorden die voor buitenstaanders, mensen buiten de groep of het beroep, niet te begrijpen zijn. Kantoorjargon of managementjargon bijvoorbeeld wordt op kantoren veel gebruikt. Dankzij de boeken van Japke D. Bouma ligt dit taaltje nogal onder vuur. Want wat zeggen we nou eigenlijk als we het hebben over ‘lekker in je kracht staan’, ‘een call hebben’ en ‘ergens een plasje over doen?’.

Jargon = onbegrijpelijk

En omdat jargon niet alledaags is, kun je het beter niet gebruiken in je teksten. Eén van de regels voor het schrijven van begrijpelijke teksten (bijvoorbeeld op taalniveau B1) is namelijk: gebruik geen vaktaal. Want je wil dat veel mensen de tekst begrijpen. Jargon is dan dus hartstikke verboden. Werk je bijvoorbeeld voor de overheid en schrijf je teksten voor inwoners? Zet dan geen gemeentejargon in je teksten. In ieder geval zo min mogelijk.

Jargon heeft één of meer van deze kenmerken:

  • Abstract (dus vaag, onduidelijk)
  • Ingewikkeld
  • Overdreven (je maakt iets interessanter of groter dan het is)
  • Figuurlijk taalgebruik (je bedoelt niet precies wat er staat, en wat er wél staat kan de lezer heel anders opvatten)
  • Onnodig Engels

Maar wat moet ik dán schrijven?

Jargon is makkelijk te vermijden. Vraag je bij alles wat je schrijft af: begrijpt mijn lezer dit? Als ik dit aan een willekeurige persoon op straat of in de supermarkt vertel, heeft ‘ie dan een idee van wat ik vertel? Bijna altijd zijn er eenvoudige synoniemen voor een lastig jargonwoord te vinden. Zo wordt de tekst ook begrijpelijk voor mensen die niet dezelfde kennis of achtergrondinformatie hebben als jij.

Lukt het niet om een eenvoudiger woord te vinden dat hetzelfde betekent? Geef dan veel aandacht aan het uitleggen van het woord. Geef ook duidelijke voorbeelden.

Wil jij verbinding maken met je publiek via begrijpelijke taal?

Toegankelijke teksten maken het verschil voor jouw organisatie.  Met mijn 1-op-1-coaching Vet Begrijpelijk Schrijven zorg ik ervoor dat jij verbinding krijgt met je publiek via begrijpelijke taal. Daardoor bereik je eindelijk het doel van je teksten.

]]>
Moeilijke woorden die we te vaak gebruiken https://vet-simpel.nl/moeilijke-woorden-die-we-te-vaak-gebruiken/ Fri, 07 Feb 2020 18:21:50 +0000 https://vet-simpel.nl/?p=1217

1972 belde: ze willen hun taalgebruik terug. Woorden als reeds, bejegenen en tevens kun je beter vervangen door een makkelijk woord. Hier een lijst met moeilijke woorden die we té vaak gebruiken. En waarvan ik vind: dat kan simpeler.

Nog even voor we beginnen: het taalniveau waarop je schrijft, hangt af van je doelgroep. Stel, je schrijft voor een vakblad voor artsen. Artsen zijn hoogopgeleide mensen. Ze zijn slim en kennen een hoop vakjargon die je ze niet hoeft uit te leggen. Begrijpelijke taal is dan minder belangrijk. Niet noodzakelijk, in ieder geval. Zij kijken niet gek op van de woorden in het lijstje hieronder.

Maar als je werkt bij een organisatie met een breed publiek, dan is begrijpelijke taal wel noodzakelijk. De woorden uit deze blog hieronder kun je dan beter vervangen door een eenvoudig woord.

Bejegenen

Een uitstervende term die niets meer betekent dan met iemand omgaan. En dan vooral de manier waarop. Als je iemand slecht bejegent, ga je niet goed met hem om. Of: je behandelt hem niet goed. Zoiets. Stuk makkelijker, toch?

Tevens

Zeg liever ook. Tevens maakt een tekst een stuk stijver. Vergelijk maar: ‘In de kantine vindt u lekkere verse broodjes. Tevens kunt u hier terecht voor een kop koffie’ of toch: ‘In de kantine vindt u lekkere versie broodjes. Ook kunt u hier terecht voor een kop koffie.’ Subtiele aanpassing, dik verschil.

Paperassen

Deze kom ik vaak tegen. Ik vind het een schitterend woord voor het Nationaal Dictee, maar daar moet het ook bij blijven. Paperassen zijn allerlei papieren. Een stapel papieren. Zég dat dan…

Kortheidshalve

Geinig, dat nou juist dit woord allesbehalve kort is (MAND!). Kortheidshalve is het chique synoniem van om het kort te houden. Chic, maar óók een beetje ouderwets. Je vindt het woord vaak onderaan een brief of mail, en vaak vat het iets samen.

Echter

Betekent maar en kun je heel makkelijk door een zin heen fietsen. Eenvoudig is het woord echter niet. Opnieuw: Maar eenvoudig is het woord niet. Zag je wat ik daar deed? 🙂

Verzuimen

Als je verzuimt naar school te komen, kom je niet naar school terwijl dat wel de bedoeling is. Waarschijnlijk was je verplicht om het te doen en zit je nu dus in de problemen. Maar hé, dat betekent niet dat daar we zulke moeilijke woorden voor moeten gebruiken. Wat dacht je van niet komen?

Reeds

Een woord met een ‘schrijftalig karakter’, zoals de Taalunie schrijft. Dat dit woord schrijftaal en geen spreektaal is, daar ben ik het helemaal mee eens. Dertig jaar geleden was reeds vast een heel normaal woord om te gebruiken, maar als jouw collega je vraagt ‘Zeg Joyce, heb jij die printjes reeds gemaakt?’ dan sta je wel even te kijken, toch? 

En verder…

  • Desalniettemin
  • Doch
  • Evenals
  • Heden
  • Indien
  • Waarborgen
  • Woonachtig
  • Reeds
  • Trachten
  • Jongstleden
  • Aanvangen
  • Allicht
  • Wellicht
  • Althans
  • Verrichten
  • Borgen
  • Thans
  • Hieromtrent
  • Alsmede
  • Jegens

Wil jij verbinding maken met je publiek via begrijpelijke taal?

Toegankelijke teksten maken het verschil voor jouw organisatie.  Met mijn 1-op-1-coaching Vet Begrijpelijk Schrijven zorg ik ervoor dat jij verbinding krijgt met je publiek via begrijpelijke taal. Daardoor haal je meer resultaat met je teksten.

]]>